Kingdom Come: Deliverance II review – de middeleeuwensimulator is terug en beter dan ooit

Toen het gloednieuwe Warhorse Studios in 2018 op het toneel verscheen met zijn allereerste game Kingdom Come: Deliverance, wisten we dat hier iets speciaals gebeurde. De open wereld actie-RPG was uniek in zijn historische accuraatheid. De meedogenloos complexe gameplay vol subtiliteiten maakte het een van de hardste titels in zijn genre. En als klap op de vuurpijl verging het elke vorm van custom character om je in de schoenen van ene Henry te plaatsen, lokale smidzoon en doorsnee middeleeuwse plebejer. Je moest echt met alles rekening houden, maar desondanks sloeg het aan en vond het zijn zeer toegewijde publiek. Er kwam weinig anders in de buurt qua immersie, en de talrijke foutjes en vreemde designkeuzes maakten van de titel een unieke parel, ook al was die ruw. Het zal dan ook niet verbazen dat na 7 jaar wachten de schare fans reikhalzend uitkijkt naar het vervolg. We stellen meteen gerust: Kingdom Come II is al wat je kon hopen en meer. En ook al zijn er nog kleine probleempjes hier en daar, toch is het ook voor nieuwsgierige omstaanders een pak toegankelijker geworden. Trek je historisch juiste wambuis maar aan, we trekken weer naar de 15e-eeuwse Bohemen!

Henry op vredesmissie

Kingdom Come: Deliverance II is het rechtstreekse vervolg op zijn voorganger en is dus ook een immersieve actie-RPG in eerste persoon. Het vindt plaats in een gloednieuwe open wereld-regio van de Bohemen met zijn eigen hoop nieuwe steden en forten. De keizerlijke staat van het Heilige Roomse Rijk is in de 15de eeuw namelijk het toneel voor een good old-fashioned machtsdrama tussen koning Wenceslas en zijn halfbroer Sigismund. Een strijd waar jij, als Henry uit Skalitz, in verzeild geraakt en uiteindelijk partij moet kiezen onder leiding van nog een nobele, Sir Radzig. Kingdom Come II pikt de draad weer op van het avontuur op het punt dat jij en Sir Hans Capon de missie krijgen om een brief te leveren aan Otto von Bergow, leider van het House of Lords en bondgenoot van koning Sigismund. De brief is een aanvraag tot onderhandelingen en staakt-het-vuren, aangezien jouw entourage aan de zijde van de ‘echte’ koning Wenceslas staat. Een belangrijke maar niet zo spannende missie zou je denken, ware het niet dat een geheime revolutie borrelt onder het kalme oppervlak van Otto’s provincie Trotsky. En net als daarvoor zal jij ook tegen wil en dank in heel die miserie gesleurd worden. Het start allemaal met een overval die je letterlijk in je blootje achterlaat. Zonder kleren en zonder brief wordt de missie al een heel pak moeilijker.

Verder spreken over het verhaal zou een onvergeeflijke spoiler zijn. De kwaliteit van schrijven voor de geweldige hoofdmissie, vele zijmissies, taken en microverhalen is zo torenhoog dat echt alles de moeite waard is. Het vertelritme is geweldig, met vrije stukken open wereld perfect afgewisseld door stealthmissies, veldslagen en andere zotte setpieces. De karrenvracht aan personages in de tientallen dorpen en grote stad Kuttenberg zijn stuk voor stuk uniek en barsten van de persoonlijkheid. Dialogen zitten goed ineen en de voice acting is uitmuntend in de meeste gevallen, zelfs voor de lokale herberguitbater. De wereld is zo overtuigend geschreven en tot leven gebracht dat je er jezelf in wil verliezen, en geen enkele van de interacties doorbreekt de immersie. Een huzarenstuk gezien de miljoenen dialooglijnen die dit omvat, om nog maar te zwijgen over alle keuzes die je kan maken.

De grootste momenten worden voorzien van pre-rendered cutscenes, en deze zijn ook van topkwaliteit. Het niveauverschil is af en toe té opvallend tegenover in-game cutscenes, en dan vooral voor de gezichtsanimaties. Het is toch iedere keer weer een kleine whiplash, ondanks dat het ook verre van slecht is in-game. Het is in ieder geval de enige mogelijke kritiek op het verhaal en diens presentatie. Want Kingdom Come II slaat net als zijn voorganger de nagel op de kop met z’n vertelling. Zou het een film zijn, het zou nog werken, maar er een avontuur van maken met vrije keuzes én in een zinvolle open wereld op dit niveau is gewoonweg indrukwekkend.

Ook hoef je niet per se de vorige Kingdom Come gespeeld te hebben om te profiteren van dit epos. Henry vat zijn verleden op een leuke manier samen met een in-wereld hartelijk kampvuurgesprek en de keuzes die je destijds kon maken, kan je reflecteren in de opties die je kiest bij die vertelling. Zo start je tegelijk al met wat punten in je vertrouwde vaardigheden en weet iedereen op een elegante manier of je nu al de dood van je ouders hebt verwerkt en aan wiens zijde je stond in de belegering van Talmberg. Er is bagage, maar wat Kingdome Come II betreft zijn dit geen remmen op de verdere ontwikkeling van het verhaal of de groei van Henry. En heb je de smaak toch te pakken, dan is Kingdome Come I als een eerder uitgebrachte proloog ervaren ook nog even zinvol.

Hate it or love it

Nu, het verhaal is geweldig op voorwaarde dat je geprikkeld bent en het kan volhouden. Kingdom Come II is op mechanisch vlak nog steeds dezelfde pedante en veeleisende simulator die de essentie van de franchise opmaakt. Het is ondanks al zijn kwaliteiten – waar we straks nog dieper op inzoomen – helemaal niet voor iedereen weggelegd. Een beetje zoals Red Dead Redemption 2 een meesterwerk is voor sommigen en een absolute sleur is voor anderen. En dat is helemaal oké, maar dat is dus ook helemaal niet anders in Kingdom Come II. Als een wapen maken voor jou betekent dat je ijzer brengt naar het aambeeld en dan op “craft sword” klikt, mag je deze review sluiten. Als je nu al met je ogen rolt bij het idee dat je je harnaslagen in de juiste volgorde moet aandoen, mag je deze review sluiten. Kingdom Come II heeft zelfs nog meer om rekening mee te houden dan zijn voorganger nu er nieuwe wapens zijn, je een hond als metgezel hebt en je voor herhaaldelijke diefstallen nu ook gebrandmerkt kan worden. En dat naast het managen van je honger, dorst, energie, vaardigheden en de onontkoombare schaduw die alcoholisme is.

Het zijn echter al die manuele tussenstappen en muggenzifterij die de wereld van Kingdom Come II verder zo immersief maken. Toch is er nog ruimte voor toegankelijkheid. Zo gebeurt automatisch saven nu frequenter bij grote gebeurtenissen en belangrijke keuzes. Iets wat vroeger enkel kon door te slapen of een specifieke schnaps te drinken, waardoor je soms uren spelen verloor omdat je belaagd werd door een random bandiet op weg naar huis. Nu kan je ook van meet af aan die savedrank zelf maken en zijn de recepten hiervoor makkelijker te volgen aangezien Henry nu ook kan lezen. De tussenstappen voor veel van de activiteiten zijn er niet makkelijker op geworden, maar de drempel om ze te leren is een pak lager en vergevingsgezinder dan in de eerste Kingdom Come. Het zorgt allemaal voor wat minder druk op de al overprikkelde nieuwe speler.

Het zal echter ook met al die verbeteringen nog steeds een hate-it-or-love-it type spel zijn. Overleven in de Bohemen blijft een meedogenloos harde taak. De kleinste wonde kan je het leven kosten en een verkeerde dialoogkeuze kan al snel je ondergang betekenen. Bezint eer ge begint dus. Oh, en save scumming is niet aan de orde in dit spel en je zal moeten leren leven met de gevolgen van je keuzes. Een beetje zoals… echt leven eigenlijk. Hadden we al gezegd dat Kingdom Come II heel immersief was?

Zo veel te leren

Leren spelen mag dan makkelijker zijn in Kingdom Come: Deliverance II, het maakt je virtuele handboek daarom nog niet dunner. Er is een pak te leren in dit spel, allemaal gereflecteerd in een hoop stats gaande van algemene zaken zoals kracht of snelheid tot de meer niche vaardigheden zoals hondengeleider of alchemie. Elkeen van die stats wordt beïnvloed en versterkt door verwante activiteiten te doen. Wil je dus sterker worden, dan moet je zware dingen heffen of vechten met grote wapens. Net zoals je een betere dronkaard wordt door gewoon veel te drinken. Doe je iets vaak genoeg, dan krijg je een punt in die vaardigheid en kan je op selecte intervallen ook een perk kiezen om verder te specialiseren. Zo kan je bijvoorbeeld een boost krijgen voor nachtelijk brouwen in je alchemie-tab of een aanvalsbonus verkrijgen als je met één vrij hand knokt in je zwaardvechten-skill. Het zijn er een hele hoop en het is op die manier dat je zelf bepaalt wie Henry wordt in dit avontuur. Gewoonweg doen waar je zin in hebt.

Elkeen van die activiteiten wil natuurlijk zo realistisch en historisch nauwkeurig zijn als het kan, en dat komt met een hoop spelregels en knoppencombinaties om te onthouden. Het is hier dat Kingdom Come II één van de weinige steken laten vallen. De vele tutorials die nodig zijn om alles te snappen, zijn bijna uitsluitend infodumps. Een stille afbeelding met een muur tekst en een hoop concepten die belangrijk zijn voor die actie, maar overweldigend zijn als je gewoon wou weten wat de knop was voor ‘wapen opbergen’. Studio Warhorse doet zijn best om het zo kort mogelijk te houden, maar zelfs dan is het niet ongebruikelijk om 2-3 pagina’s voorgeschoteld te krijgen over het verschil tussen decanteren en distilleren. Het is helaas iets waar je je moet doorworstelen en achteraf wellicht ook een paar keer zal moeten herlezen om het echt te leren. Dit allemaal in-game uitleggen met missies had helaas nog geforceerder aangevoeld, en het enige lichtpunt van dit systeem is dan ook dat elke tutorial pas opdoemt wanneer je werkelijk voor het eerst iets nieuws doet. Het betekent ook dat je eerste 4u spelen tsjokvol van deze tutorials zit.

Eens je het allemaal onder knie hebt, vormen al deze activiteiten de fundamenten van de immersie. Net als het verhaal en zijn personages zorgt het overdreven realisme voor voldoening als het klikt. Weten dat je ‘s nachts te allen tijde een toorts moet hebben als je in het dorp rondloopt en voor je proactiviteit een compliment van de bewaker krijgen, voelt gewoon goed. Er is ook steeds iets nieuws te leren en het feit dat je ook kennis kan opbouwen zonder statistieken, versterkt nog verder het zandbakgevoel. Kingdom Come II is een ingewikkelde set regels waar jij in moet leren gedijen, een trend in game design die de laatste jaren alsmaar aan populariteit wint in het open wereld-genre. Kingdom Come II doet het gewoon als de beste. Als je wil voelen hoe het leven er in die tijd wat aan toe ging, wordt het niet beter dan dit. Ga het nu ook niet als bron gebruiken voor je thesis Europese volkskunde natuurlijk.

Hard maar fair

De gameplay voor al die activiteiten en acties is over het algemeen meer dan goed maar bovenal een grote verbetering ten opzichte van Kingdom Come I. Het is allemaal wat vlotter, de knoppenkeuze voor bepaalde acties is veel logischer en je vecht veel minder tegen de besturing dan vroeger het geval was. Zeker het vechtsysteem, dat volledig onder de loep werd genomen, is deze keer veel aangenamer. Kingdom Come II behoudt nog het systeem van verschillende slagen volgens een rozet in het midden van je scherm, maar verwijdert de ‘neutrale stand’ alsook de ‘schuin onder’ aanvallen. Hierdoor worden steekaanvallen naar ‘beneden’ verplaatst op die rozet en vergis je je veel minder vaak van beweging in het heetst van de strijd. De bewegingen van je tegenstander zijn hierdoor ook veel helderder. Dit zorgt er op zijn beurt voor dat, in combinatie met een betere UI, je ook veel makkelijker kan blokken, ontwijken of tegenaanvallen kan lanceren. Een verandering die gevechten veel dynamischer maken dan vroeger, en dus ook veel aangenamer.

De complexiteit is verre van weg hiermee. Je zal nog steeds slim gebruik moeten maken van je stamina, combo’s, perks en een gepaste uitrusting om te overleven. Het simpelste gevecht en de minste fout hierin kan fataal zijn. Het omgekeerde is echter ook waar en een goed voorbereide speler kan zelfs een vier-tegen-één-situatie overleven. Je zou je wapen kunnen insmeren met gif, de tegenstander al van ver uitschakelen met de gloednieuwe kruisbogen en kanonnen of zelfs je trouwe hond Mutt eropaf sturen om het wapen uit hun handen te bijten. Hard en fair dus, maar ditmaal gewoon met een pak meer polish in zowat elk aspect.

Toch blijft vechten wel de laatste keuze op je lijst gezien de gevolgen. Als je iets met woorden kan oplossen, is dit het beste je eerste reflex. Ook hier is het systeem om te overtuigen complex maar immersief. Wil je intimideren? Dan moet je dat niet in je burgerkledij doen. Wil je iemand imponeren met kennis? Dan ga je ook moeten bewijzen dat je je bronnen kent. En wil je berusten op noblesse, dan moet je dat ook niet proberen als je stinkt naar de mest. Alles heeft een invloed op alles maar ook hier zorgt verbeterde afwerking voor een veel vlottere ervaring. Je lijst van ‘debuffs’ (of hoe je stinken ook wil noemen) wordt mooi samengevat in het menu en als je snel van outfit moet veranderen gezien de situatie, kan je vanaf nu ook snel wisselen tussen drie vooraf ingestelde outfits. Opnieuw, het wordt er niet makkelijker door, maar het speelt wel een pak vlotter.

Eén anekdote willen we graag delen, ook al is het opnieuw een testament aan hoe immersief Kingdom Come: Deliverance II wel is. Om sneller te vorderen dachten we slim te zijn door boogschieten en paardrijden tegelijk te trainen. Ons niveau was echter zo laag dat te paard mikken met een kruisboog zo veel schommel veroorzaakte dat we er wagenziek van werden. We hebben nochtans proberen door te bijten, maar zijn uiteindelijk maar naar een schietstand gegaan om daar te oefenen onder een leermeester. We kunnen nu nog steeds geen bal raken te paard, maar hoeven tenminste geen emmer meer bij de hand te houden voor als het echt moet.

Levende wereld

Immersie is het resultaat van teamwerk tussen de verschillende onderdelen van het spel. Maar op de tandem gameplay, story en visuals (ja, het is een tandem voor drie personen, shhh) is het duidelijk dat die laatste voor het meeste wattage zorgt. Waar de andere aspecten al grotendeels hun finale vorm hebben sinds de vorige game, kan hetzelfde niet gezegd worden voor de graphics. Kingdom Come I werd vaak bekritiseerd voor zijn lelijke omgevingen, ook al waren die historisch accuraat. Texturen waren wat vlak, belichting was duidelijk geen topprioriteit, gebouwen waren levenloos en sommige gezichten deden meer aan Goldeneye 64 denken dan wat anders. Kingdome Come II daarentegen? Weg met al die problemen! De sprong in rekenkracht van de nieuwste generatie consoles brengt de mooiste kant van de Bohemen naar boven. Oordeel zelf maar met deze screenshots.

De wereld is bloedmooi, de textures zijn haarfijn, de details op myriade voorwerpen zijn fenomenaal en het geheel zorgt meer dan eens voor een open mond en vijf minuten pauze. Samen met de 3D-audio voelt het soms echt als een wandeling in de Ardennen, compleet met wild dat van je passen verschiet en onverwachte modderpoelen die je schoenen ruïneren. Het dynamisch weersysteem en de dag/nacht-cyclus dragen ook hun steentje bij, waardoor een wereld zelden nog zo echt gevoeld heeft als in Kingdom Come II. Tijdens een storm in het bos vertoeven is absoluut piek sounddesign. Een verbluffend staaltje techniek dat bovendien niet al te lang duurt om in te laden en bitter weinig bugs bevat. Zeker in vergelijking met zijn voorganger. Hier en daar zal je wel een texture zien poppen of licht zien flikkeren. Net zoals de belichting soms rare dingen doet omdat er een wolk of toren voor de zon staat. Het valt hier echter heel goed mee ten opzichte van vroeger. Het valt helaas wel meteen op als het gebeurt, waardoor je dan ook meteen uit de ervaring wordt gehaald. Terug onderdompelen is gelukkig snel maar die kleine bugs zijn er voorlopig nog wel, gewoon niet vaak. Hopelijk kan een patch dit na release nog bijsturen.

De bugs die er helemaal niet meer zijn, zijn die in quests. Kingdom Come I werd geplaagd door triggers die niet juist activeerden of gebroken sequenties als je zelf toevallig iets buiten een questlijn op het spoor kwam. Het was vooral samen met het strenge save-systeem dat het tot grote frustratie kon leiden. Je moest dan steevast een groot stuk opnieuw spelen, als je al geluk had dat het probleem zijn oorsprong vond in een recente save. Zo niet, dan was het echt een volledige nieuwe pot starten, iets waardoor vele spelers toen terecht afhaakten. In Kingdom Come II zijn wij geen enkele van dit soort issues tegengekomen. Dankzij de autosaves na grote events heb je ook altijd nog een vangnet als er iets zou mislopen en ben je nooit echt meer dan 15 minuten spelen kwijt. Nog belangrijker wel is dat je hierdoor ook een backup hebt van sleutelmomenten, mocht je toch van kamp willen wisselen halverwege je avontuur. Zo hoef je geen volledig nieuwe pot te starten voor een ‘foute’ keuze.

Eindeloos speelplezier

Kingdom Come: Deliverance II is groot, lang en zeer traag. De kaart is zowat twee keer groter dan in het vorige spel, en er zijn er twee zo. Het lijkt op het eerste gezicht ook ‘leeg’, maar dat is omdat alles op de kaart nog te ontdekken valt. Elke millimeter bos kan iets bevatten, elk huis kan je betreden, in elk meer kan je zwemmen. Het werkelijke oppervlak van de game is gigantisch en wil je er alles van zien, dan ga je je kalender moeten vrijmaken. De hoofdmissie volbrengen duurt op zich al een dikke 40 uur, afhankelijk van je gekozen bondgenootschappen, vaardigheden en speelstijl. De talrijke zijmissies ook afwerken en de vele lokale geruchten onderzoeken trekt die levensduur makkelijk op naar 100 uur, als het niet meer is. En dat is dan als je de voorgekauwde content wil beleven. Niets houdt je tegen om er vrij op uit te trekken, een bende bandieten te vergezellen en er een professionele huurmoordenaar te worden. Net zoals je ook gewoon een meestersmid kan worden, de economie op z’n kop kan zetten met je prijzen en op pensioen kan gaan zonder je te mengen met het politieke kluwen van dit verhaal.

De levensduur is ook zo lang omdat alles een realistisch en traag tempo heeft. Reizen kan met fasttravel, maar enkel als je er al geweest bent. Zo niet, dan is het echt letterlijk een kwartier paardrijden, wat in game dus ook betekent dat je een lunchpakket moet voorzien en niet te laat moet vertrekken, en zo voort en zo verder. Een slow burn-ervaring waar je van moet genieten dus, zonder te rushen om het einde te zien. En eens je dat hebt gedaan, heb je nog eens honderd verschillende manieren om het spel opnieuw te spelen en anders te ervaren. Een nieuw wapen leren, je als een echte christenen gedragen, weigeren de hielen van de nobelen te likken…

Kingdom Come: Deliverance II is dus de gedroomde middeleeuwensimulator en het zal nog lang nazinderen als een unicum in zijn genre. Het is in tegenstelling tot zijn voorganger ook technisch moeilijk te evenaren, wat met al zijn details en de prachtige wereld. En mocht er zelfs al een andere studio bestaan die deze momunemtale taak op zich durft te nemen, dan gaan ze hun tenen mogen uitkuisen om het met zo veel glans af te leveren!

Meer open wereld RPG’s en first person avonturen? Klik gerust verder!

• Indiana Jones and the Great Circle review: archeologische detective
• Dragon Age: The Veilguard review – leuke actiegame, erbarmelijke RPG
• Star Wars Outlaws review: Outer Rim Crime Sim

Kingdom Come: Deliverance II is te koop bij bol.com als de Day One Edition of de Gold Edition.

We ontvangen een kleine commissie als je iets koopt via onze partnerlinks.