A Quiet Place: Day One review – verbonden vreemden in de stad

Zelfs na drie films krijgen wij maar niet genoeg van de dystopische wereld die John Krasinski bedacht in A Quiet Place. Voor de ‘prequel’ A Quiet Place: Day One laat hij Michael Sarnoski plaatsnemen in de regiestoel. Een uitstekende keuze, want wat de film misschien mist aan vernieuwing, wordt aangevuld met emotie.

New York

Op zich heeft A Quiet Place: Day One verhaalgewijs niet zo veel te zien met zijn voorgangers, maar mocht je de vorige films toch nog niet gezien hebben (verander dat nu!): een korte samenvatting. In de eerste A Quiet Place volgden we Lee (John Krasinski), Evelyn (Emily Blunt) en hun kinderen, die zich na de invasie van geluidsgevoelige aliens konden afzonderen en een muisstil maar redelijk vredevol bestaan kenden — tot het noodlot toesloeg. Evelyn en de kinderen moesten vluchten in Part II, maar hadden dankzij hun dove dochter Raegan (Millicent Simmonds) wel een wapen tegen de aliens. Dat wilden ze delen met de wereld, en dus ging Raegan met de hulp van Emmett (Cillian Murphy) op zoek naar een groep overlevenden die een nationaal uitzendsignaal hadden. Daar ontmoetten ze kort Henri (Djimon Hounsou), die vertelde hoe hij de eerste dag al kon ontsnappen uit New York en sindsdien ook verbazend genoeg van ellende bespaard was gebleven. (Dat was helaas snel voorbij toen Raegan en Emmett aankwamen.)

Er overlapt dus weinig, op één aspect na: Henri duikt hier ook even op. Deze prequel speelt zich namelijk af in New York, op — je raadt het al — de eerste dag van de invasie. We volgen niet Henri, maar Samira (Lupita Nyong’o), die in een buitenwijk van de stad verblijft in een palliatief centrum. Haar terminale diagnose heeft haar gehard. Ze zondert zich af van de andere patiënten en laat enkel haar kat Frodo (Schnitzel en Nico) en begeleider Reuben (Alex Wolff) dichtbij.

Hij kan haar overtuigen om mee te gaan naar een voorstelling in de stad in ruil voor echte New Yorkse pizza. Die voorstelling blijkt een poppenspel, waar ze niet veel zin in heeft. Toch is ze er onverwacht door geraakt. Wanneer ze even naar buiten gaat, dalen de aliens neer en verandert New York in een stoffige, luidruchtige hel. Vanaf dan is het een overlevingstocht op meer dan een manier. Onderweg krijgt ze een onverwachte compagnon, de Britse rechtenstudent Eric (Joseph Quinn), die niemand anders heeft in de stad.

Connectie

De trekpleister van deze films is dat het concept zo opgezet is dat het intrigerend blijft. Het wegvallen van geluid is zo ingrijpend, maar heeft een andere impact op verschillende locaties. Een grootstad als New York is dan ook een ramp als er iets gebeurt, een speeltuin voor de monsters. De mensenmassa alleen al, zelfs op klaarlichte dag. De New Yorkers hebben wel snel door dat stilte wat soelaas biedt, maar in zo’n volle stad is lawaai nooit veraf. Samira en Eric doen veel plaatsen aan op zoek naar redding. Het theater, een kerk, apotheek, appartement, kantoorgebouw, ondergelopen metro, enz. Het zorgt voor veel afwisseling en nieuwe manieren om telkens de spanning op te bouwen.

Die spanning komt er telkens weer omdat de personages zo herkenbaar zijn. Schrijvers Sarnoski en Krasinski weten dat goede rampenfilms ook draaien om connectie tussen personages. En laat dat net een uitdaging zijn voor Samira, Eric en een grootstad in het algemeen. Bij het einde van de wereld maken we al eens een uitzondering. Dan kunnen vreemden ineens verbonden worden voor het leven. En dat zien we nog altijd minder op het scherm dan gezinnen of vrienden. Eric kent New York nog niet en weet niet waar naartoe, en hoe langer het duurt, hoe meer pijn Samira krijgt zodra haar pijnpleisters weg zijn. Op elkaar aangewezen, dus.

Lupita

Ik heb het nog al gezegd, maar voor mij zijn films echte empathiemachines — maar niet iedereen heeft dezelfde graadmeter. Vanaf de eerste minuten was ik geraakt door Lupita Nyong’o, die opnieuw fenomenaal is. Ze gaat van verslagen aanvaarding naar aarzelende overtuiging om te overleven, met een doel voor ogen. Nyong’o’s gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal ademen bij momenten koppigheid, wanhoop, woede, angst, hoop. Als je kanker van dichtbij ziet, zoals ik, zoals velen, is het zo goed als zeker dat haar vertolking je zal raken.

De schrijvers gebruiken Samira’s situatie ook niet als voer voor medelijden, maar vooral als drijfveer tijdens de apocalyps. Haar intensiteit is een mooi contrast met de onzekerheid en zachtheid van Eric, die kampt met paniekaanvallen. Joseph Quinn is hier vooral ondersteunend voor Nyong’o, maar hun chemie is mooi om te zien. En dan is er nog die kat, waarvan je hoopt dat die het redt en tegelijk constant vreest dat die fatale ‘miauw’ elk moment komt.

Intimiteit

Toen werd aangekondigd dat Michael Sarnoski deze film zou regisseren, intrigeerde me dat meteen. Pig was in 2021 een van mijn favoriete films. De intimiteit die hij in die film naar voren bracht, zowel in verhaal als beeldvorming, bleek een goede kwaliteit voor Day One. De stillere scènes zijn uiteindelijk ook degene die me het meeste bijblijven. De actie op zich is minder origineel dan in de eerste films, maar dat maken de locaties dan weer goed. Ook nog een vermelding voor de tedere muziek van Alexis Grapsas, die ook figuurlijk de toon zet voor de film.

De A Quiet Place-franchise kan nog veel kanten uit. Je kan uit elke film nieuwe, interessante settings plukken. Wat gebeurde er op nieuwsredacties, bij het leger, of op scholen? Zo lang de makers er boeiende personages in droppen, verwelkom ik graag nog wat meer films.

A Quiet Place: Day One is nu te zien in de bioscoop.